26/05/2020
|
16:33:00
Đường sắt xin kéo dài ''tuổi thọ'' hàng nghìn đầu máy, toa xe
Hàng nghìn toa xe, đầu máy có niên hạn trên 40 năm sẽ trở thành “đống
sắt vụn” nếu chiểu theo Nghị định số 65/NĐ-CP.
Và trong bối cảnh tác động kép nặng nề của dịch COVID-19 cũng như dự
án 7.000 tỷ đồng thi công cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội-Thành
phố Hồ Chí Minh, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) đã xin kéo dài
“tuổi thọ” của những đầu máy, toa xe đã “lỗi thời” này.
Lo thiếu đầu máy, toa xe
Theo thống kê của VNR, đơn vị đang quản lý 282 đầu máy, số lượng đầu
máy đang sử dụng phục vụ khai thác vận tải là 262 máy bao gồm 252 máy
khổ đường 1.000mm và 10 máy khổ đường 1.435mm.
Trong đó, đầu máy đang tạm dừng vận dụng khai thác có 20 đầu máy. Đây
là các đầu máy đang bị hư hỏng, lạc hậu kỹ thuật, công suất nhỏ tiêu
hao nhiên liệu lớn, chi phí sửa chữa cao và thuộc diện sẽ bị loại bỏ
trong tương lai nên hiện nay không có nhu cầu sử dụng.
Căn cứ theo Nghị định số 65/NĐ-CP các đầu
máy có niên hạn trên 40 năm sẽ không được tiếp tục vận
dụng khai thác, báo cáo của VNR cho thấy, số lượng đầu máy dừng vận dụng
khai thác tính từ ngày 1/1/2021 đến năm 2026 sẽ là 121 đầu máy (chỉ còn
lại 141 đầu máy).
Tính đến 1/1/2022, số lượng đầu máy còn lại là 196 đầu máy, trong khi
theo tính toán nhu cầu sử dụng đầu máy tại thời điểm cao điểm Tết hàng
năm có thể đạt đến 195 đầu máy vận dụng tương đương với 217 đầu máy chi
phối (tỷ lệ vận dụng đạt 90%). Như vậy, tính từ ngày 1/1/2022 sẽ thiếu
đầu máy phục vụ vận tải và dịp vận tải cao điểm.
Khẳng định chất lượng của tất cả các loại đầu máy hiện nay vẫn ổn
định đảm bảo kéo tàu an toàn theo đúng tốc độ thiết kế của nhà chế tạo,
ông Hoàng Gia Khánh, Phó Tổng giám đốc VNR cho biết một số loại đầu máy
đã được nâng cấp cải tạo thay động cơ diesel và mới sửa chữa đại tu xong
như đầu máy D10H, D11H, D18E.
Về toa xe, hiện nay, các đơn vị đang quản lý 1.030 toa xe khách các
loại. Trong đó, căn cứ niên hạn toa xe
quy định tại Nghị định 65/2018/NĐ-CP của Chính Phủ, 794 toa xe sẽ dừng
vận dụng từ ngày 1/1/2020.
Lý giải về chất lượng các toa xe, theo ông Khánh, tất cả các toa xe
đều được sửa chữa định kỳ tại các đơn vị sửa chữa đủ điều kiện sửa chữa
theo đúng quy định hiện hành và được Cục đăng kiểm Việt Nam cấp giấy
chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Trong quá
trình vận dụng, các toa xe đều được bảo dưỡng theo đúng quy định hiện
hành.
“Với các điều kiện quản lý chất lượng và khai thác như trên, các toa
xe hiện nay đảm bảo đủ điều kiện an toàn kỹ thuật vận dụng trên hệ thống
Đường sắt Việt Nam theo quy định,” ông Khánh cam kết.
Mặt khác, ông Khánh cũng chỉ ra thực tế nếu 86 toa xe chở vật liệu
nội ngành duy tu và sửa chữa kết cấu hạ tầng đường sắt nếu bị dừng niên
hạn hoạt động sẽ gây khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ dự án 7.000
tỷ đồng cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh.
Xin kéo dài “tuổi thọ” để giảm khó khăn
Để đảm bảo có đủ đầu máy kéo tàu phục vụ vận tải, từ năm 2016, VNR
đã có chủ trương đầu tư khoảng 32 đầu máy mới để cung cấp phục vụ cho
vận tải nhưng đến nay tiến độ dự án vẫn đang nằm trong giai đoạn xây
dựng báo cáo nghiên cứu khả thi.
“Với chi phí đóng mới khái toán sơ bộ 1,5 tỷ đồng/toa xe, cần tổng
vốn đầu tư lơn gấp nhiều lần vốn điều lệ công ty. Việc đầu tư mới toa xe
nhưng không tăng được đơn giá và sản lượng sẽ gây khó khăn lớn cho
trong hoạt động kinh doanh vận tải,” ông Khánh thừa nhận.
Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên VNR cho biết nếu chỉ
đóng mới hoàn toàn để thay thế toa xe hết niên hạn, các doanh nghiệp vận
tải đường sắt sẽ phải chịu áp lực về vốn và chi phí tài chính. Cứ như
vậy, chỉ đầu tư một vài đoàn tàu nữa là doanh nghiệp cũng hết khả năng
vay.
Theo ông Minh, VNR đã làm việc với đối tác nước ngoài về giải pháp
đầu tư mới không áp lực về vốn nhằm đưa thêm hàng loạt các đoàn tàu đóng
mới vào khai thác.
“Đối tác này sẽ đóng tàu, cho VNR thuê và hết thời gian thuê thì đoàn
tàu đó sẽ là của Tổng công ty Đường sắt (bản chất là mua hàng trả
chậm). Với giải pháp này, nhà sản xuất, nhà cho thuê, nhà bán hàng sẽ là
một, từ đó bỏ được các chi phí trung gian, chưa kể sử dụng vốn ngoại
chi phí tài chính thấp,” vị Chủ tịch VNR tiết lộ.
Ngành
đường sắt đang đối mặt với khó khăn do chịu tác động nặng nề của dịch
COVID-19. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)
Hơn nữa, giá thành đóng tàu hỏa sẽ thấp hơn do các chi phí đầu vào
giảm xuống (giảm 10% so với VNR trực tiếp đầu tư). Nhà đầu tư có trách
nhiệm sửa chữa, trung đại tu và nhà đóng tàu sẽ phải đóng tàu chất lượng
tốt nhất (để tránh phải bảo hành).
“Với hình thức này, trong một vài năm đường sắt có thể thay thế đồng
loạt các toa xe cũ, hết niên hạn nếu giá thành hợp lý và quan trọng hơn
là góp phần thúc đẩy năng lực cơ khí ngành đường sắt tăng lên do học hỏi
được kinh nghiệm, tiếp cận công nghệ tiên tiến và cả về quản lý, xây
dựng nhà máy cơ khí,” ông Minh nhấn mạnh.
Để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh, đáp
ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế quốc dân, trong quá trình chờ
đợi đầu tư đầu máy, toa xe mới thay thế, VNR báo cáo với Bộ Giao thông
Vận tải kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép kéo dài thời gian áp dụng
Nghị định 65 tăng thêm 3 năm để chuẩn bị và đầu tư mua sắm đầu máy, toa
xe mới thay thế cho các phương tiện cũ hết niên hạn sử dụng.
Cụ thể, đối với toa xe khách, toa xe hàng và đầu máy, các phương tiện
hết niên hạn sử dụng trước ngày 31/12/2020 được phép hoạt động đến hết
ngày 31/12/2023; các phương tiện hết niên hạn sử dụng từ 1/1/2021 đến
trước ngày 31/12/2021 được phép hoạt động đến hết ngày 31/12/2024.
Các phương tiện hết niên hạn sử dụng từ 1/1/2022 đến trước ngày
31/12/2022 được phép hoạt động đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2025; các
phương tiện hết niên hạn sử dụng từ ngày 1/1/2025 không được kéo dài
thời gian hoạt động.
Ngoài ra, VNR cũng đề nghị cho đăng ký lại 194 toa xe thực hiện nhiệm
vụ đặc thù thành toa xe chuyên dùng (không áp dụng niên hạn đối với các
toa xe chuyên dùng)./.
Việt Hùng (Vietnam+)