ĐẠI LỄ NGHÌN NĂM THĂNG LONG

Alexandria là thành phố lớn thứ hai của Ai Cập, cách Thủ đô Cairo 225km, nằm ở phía Tây Bắc sông Nile. Đô thị có hơn 2.000 năm tuổi này được mệnh danh là “Hòn ngọc Địa Trung Hải” bởi còn lưu giữ nhiều dấu tích của lịch sử.

Alexandria là một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị lớn của Ai Cập, Alexandria có đường ống khí đốt và ống dẫn dầu từ kênh đào Suez đến các thành phố khác. Thành phố này còn là trung tâm mậu dịch quan trọng nối Địa Trung Hải và biển Đỏ.

Alexandria được vua Alexander Đại Đế thành lập năm 331 trước Công Nguyên, là thủ phủ của người Lagide. Vào khoảng thế kỷ III-II trước Công Nguyên, dưới triều các vua Ptolemy đầu tiên, Alexandria trở thành trung tâm của đế quốc Ai Cập và là trung tâm lớn của nền văn hóa cổ Hy Lạp. Sau đó Alexandria lần lượt rơi vào ách chiếm đóng của ngoại bang.

Là thành phố hiện đại nhất về mặt kiến thiết đô thị thời cổ đại, Alexandria nổi tiếng với những công trình kiến trúc hùng vĩ. Ngoài thư viện Alexandria được coi là thư viện đầu tiên và lớn nhất thế giới với hơn 700.000 đầu sách tập hợp công trình của các nhà bác học, các nhà văn lớn thế giới và Hy Lạp như Arrchimède, Callimaque, Euclide..., Alexandria còn có ngọn hải đăng cũng mang tên Alexandria, niềm tự hào của nhân loại, là một trong 7 kỳ quan của thế giới cổ đại. Tuy ngừng hoạt động và bị phá hủy nặng nề sau hai trận động đất trong thế kỷ XIV, nhưng trong mọi thời đại, ngọn hải đăng luôn luôn tồn tại.

Ngày nay, những hình ảnh về thành phố Alexandria cổ không còn trong thực tế. Tuy nhiên, với nhiều công trình kiến trúc còn lại từ thời cổ xưa, Alexandria có nhiều di chỉ khảo cổ đang được tiếp tục khám phá, đồng thời là điểm du lịch vô cùng hấp dẫn.

- Thánh đường Abu El Abbas El Mursi được xây dựng năm 1775, là một công trình kiến trúc lớn và quan trọng nhất của người Hồi giáo ở Alexandria. Thánh đường rộng 3.000m2 với 2 cổng chính đối diện quảng trường. Các bậc thang ở mỗi cổng được xây bằng đá granite.

Phần chính của thánh đường hình bát giác, mỗi cạnh dài 22m. Sàn nhà được lát đá cẩm thạch trắng, các bức tường cao 23m ốp đá nhân tạo. Trần thánh đường trang trí với các loại chữ Arập được chống đỡ bằng 16 cột hình bát giác bằng đá granite của Italy. Giữa trần nhà có một cửa sáng 8 mặt được nâng lên cao khỏi nóc, mỗi mặt của cửa sáng có 3 cửa sổ lắp kính màu theo thiết kế Arập. Abu El Abbas El Mursi là nơi thực hiện những nghi lễ thiêng liêng của người Hồi giáo.

- Bảo tàng quan trọng nhất của Alexandria là bảo tàng Hy-La. Bảo tàng được xây dựng năm 1892. Nơi này có 27 phòng triển lãm lưu giữ 40.000 hiện vật của thời đại Hy Lạp-La Mã từ thế kỷ thứ III trước Công Nguyên đến thế kỷ VI, phản ánh khá nhiều về đời sống và văn minh Hy-La tại Ai Cập.

Mỗi phòng trưng bày một loại cổ vật khác nhau từ tượng các vị thần Hy Lạp cổ đại đến những bộ sưu tập nữ trang bằng vàng, bạc, đồng đầy màu sắc. Trong số các hiện vật, đáng chú ý nhất là bộ sưu tập tiền đồng lớn của nhiều nước trên thế giới được sắp xếp theo niên đại từ năm 630 trước Công Nguyên đến thế kỷ XIX. Tiếp đó là bức tượng thần bò Apis thiêng liêng của người Ai Cập bằng đá granite đen, xác ướp, các cỗ quan tài đá, thảm dệt tay với hình ảnh sống động... Trong khuôn viên bảo tàng còn có một khu vườn với các bức tượng điêu khắc cùng nhiều đồ tạo tác rất ấn tượng.

- Cạnh bảo tàng Hy-La là đấu trường La Mã duy nhất ở Ai Cập. Đấu trường có từ thế kỷ thứ II, đầu tiên với đường kính khán đài khoảng 42m, mặt ngoài trang trí với nhiều cột tròn. Sau đó, đấu trường được xây dựng lại thu hẹp đường kính khán đài còn 33,5m với 16 hàng ghế ngồi bằng cẩm thạch. Thế kỷ VI, tiền sảnh đấu trường được mở rộng, nối với khán đài bằng một mái che và khán đài cũng được hạ thấp xuống còn 13 hàng ghế với khoảng 800 chỗ ngồi. Bên ngoài đấu trường là những mái vòm và tường bằng đá, các nhà tắm làm bằng gạch cùng phế tích nhiều căn nhà từ thời La Mã.

- Cột trụ Pompey trên vệ thành cổ của Alexandria là một trong số ít các công trình từ thời cổ đại của thế giới còn nguyên vẹn đến ngày nay. Pompey là một khối đá granite đỏ được đánh bóng có đường kính 2,7m dưới chân và vuốt nhọn lên đỉnh còn 2,4m, cao 30m tính từ chân đế với thể tích 132m3, nặng xấp xỉ 396 tấn. Ban đầu Pompey là một phần trong dãy cột của ngôi đền Serapeum. Trải qua nhiều biến cố của thiên nhiên và lịch sử, ngôi đền không còn, chỉ còn lại cây cột trụ.

- Cách đó không xa là khu hầm mộ Kom al- Shoqafa, được mệnh danh là một trong 7 kỳ quan của thời trung cổ. Kom al- Shoqafa như một mê cung 3 tầng sâu 30m với các lăng mộ chứa nhiều cỗ quan tài đá và các bức tượng theo phong cách Ai Cập nhưng quần áo và kiểu tóc theo lối La Mã. Trong hầm mộ có một cầu thang tròn từng dùng để vận chuyển xác ướp xuống. Cầu thang này còn dẫn đến những ngôi mộ nằm trong hầm đá có niên đại từ thế kỷ thứ II.

Gần đây, người ta vừa khai quật được 3 cỗ quan tài đá có chứa xương cốt của người và động vật. Kom al- Shoqafa là nơi chôn cất người chết từ thế kỷ II đến thế kỷ IV và được khai quật năm 1900.

- Một điểm đến nổi tiếng khác của Alexandria là đồn Qaitbay. Công trình này là một trong những thành lũy bảo vệ quan trọng không những của Ai Cập mà còn của cả eo biển Địa Trung Hải từ thế kỷ XV. Qaitbay nằm ở phía Đông đảo Pharos, ngay vị trí trước kia của ngọn hải đăng Alexandria. Xây theo kiểu trung cổ, đồn Qaitbay đã được hoàn toàn tái thiết năm 2001-2002; bên trong có viện bảo tàng Hải quân, trưng bày nhiều cổ vật của những trận hải chiến thời La Mã và thời Napoléon. Bên cạnh đồn có Viện thủy sinh học nuôi rất nhiều giống cá hiếm.

Alexandria ngày nay còn nổi tiếng với trường đại học Alexandria được thành lập vào năm 1942, nằm ở phía đông của thành phố; 2 cung điện hoàng gia là Cung điện Ra’s at-Tin ở đảo Paros và cung điện Al-Muntazah, ở đầu phía đông của đại lộ Al-Jaysh./.