Ngày 4/7/2009, Ủy ban Nhân dân quận Ba Đình (Hà Nội) đã khởi công trùng tu, tôn tạo Di tích đền Voi Phục (phường Ngọc Khánh) - trấn phía Tây của Kinh thành Thăng Long xưa.

Cùng với các công trình tu bổ tôn tạo đình Kim Liên - trấn Nam (quận Đống Đa), đền Bạch Mã - trấn Đông (quận Hoàn Kiếm), đền Quán Thánh - trấn Bắc (quận Ba Đình), đền Voi Phục là Di tích thứ tư trong “Thăng Long tứ trấn” được tu bổ, tôn tạo hướng tới Lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long-Hà Nội.

Đền Voi Phục được Bộ Văn hóa xếp hạng di tích lịch sử văn hóa ngày 28/4/1962.

Về Đền Voi Phục

Tương truyền, đền Voi Phục được xây dựng năm Chương Thánh Gia Khánh thứ 7 (năm 1065) đời vua Lý Thánh Tông trên một khu gò cao thuộc vùng đất của trại Thủ Lệ -một trong 13 làng trại ở phía tây kinh thành Thăng Long.

Tại cửa đền có đắp 2 tượng voi quỳ phục ngay ở cổng đi vào, cũng chính vì điều này mà đền mang tên Voi Phục.

Ngoài ra, đền còn có tên là đền Thủ Lệ hoặc Linh Lang do thờ thần Linh Lang đại vương, người đã giúp nhà Vua đánh tan quân Tống sang xâm lược nước ta trên vùng đất Thăng Long xưa.

Sau khi thắng trận, Linh Lang trở về trại Thủ Lệ được ít ngày thì hóa ở đây. Nhà vua phong tước cho Linh Lang và cho sửa lại nơi ở cũ của Ngài để làm đền thờ.

Đền Voi Phục có dạng chữ Công. Tiền tế 5 gian, kết cấu vì chồng rường, mái lợp ngói mũi hài cổ. Trung đường 1 gian chạy dọc vào phía trong nối với hậu cung.

Tại tòa này được đặt ngai lớn chạm khắc hình rồng, hoa lá tỉ mỉ, các nét chạm mang nghệ thuật thế kỷ XIX. Dưới ngai thờ thần là tượng 2 vị tuỳ tướng quỳ chầu.

Hậu cung cũng 5 gian, gian chính giữa ở vị trí sâu và cao nhất là pho tượng đức Linh Lang Đại vương với nét mặt thanh tú, cao sang. Phía trước pho tượng Ngài là một hòn đá lớn được đặt trong hộp kính. Hòn đá có vết lõm, tương truyền thần đã từng gối đầu trên hòn đá này. Hai bên hòn đá là tượng 2 vị phụ tá đứng chầu.

Trong đền, ngoài các pho tượng còn có hoành phi, câu đối, nhang án, long ngai, cửa võng bát bửu cùng các đồ tế khí. đều được sơn son thếp vàng lộng lẫy.

Thần Linh Lang Đại vương được nhiều nơi trong cả nước thờ cúng, mỗi nơi đều có bản thần tích riêng. Theo thống kê tại kho sách của Viện nghiên cứu Hán Nôm, đã có trên 70 vạn bản thần tích ghi chép về sự tích thần Linh Lang. Hình tượng thần Linh Lang là hình tượng người anh hùng trong công cuộc dẹp giặc ngoại xâm giữ nước của dân tộc.

Hàng năm, lễ hội Đền Voi Phục được tổ chức từ mùng 9 đến 11 tháng 2 (Âm lịch).

Những lần trùng tu Đền Voi phục

Đền Voi Phục đã được trùng tu sửa chữa nhiều lần và ngôi đền hiện nay khang trang hơn so với ngôi đền cũ bị thực dân Pháp phá hủy năm 1947.

Năm 1994, nhân dân Thủ Lệ quyên góp đúc lại quả chuông cao 93cm, đường kính miệng 70cm, thân chia 4 múi, mỗi múi có hàng chữ Hán đúc nổi: “Tây trấn thượng đẳng”.

Ngày 10/8/2000, thành phố Hà Nội khởi công tu sửa lại Đền Voi Phục. Đợt tu bổ này tập trung chủ yếu vào khôi phục nhà Hữu Vu, hoàn chỉnh kiến trúc tổng thể cho khu di tích.

Ngày 4/7/2009, Đền Voi Phục một lần nữa được trùng tu tôn tạo để hướng tới Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long-Hà Nội./.