Làng gốm cổ Kim Lan
|
|
Người Kim Lan vẫn còn giữ được kỹ thuật sản xuất ngói theo phương pháp cổ. (Nguồn: Báo Ảnh Việt Nam)
|
Làng gốm Kim Lan được coi là quê hương của các sản phẩm đồ gốm gia dụng của
kinh thành Thăng Long xưa.
Từ nguyên liệu đất làng, qua bàn tay tài hoa và khéo léo của các nghệ nhân đã
tạo ra những sản phẩm đẹp và hữu ích cho đời sống hàng ngày.
Làng gốm Kim Lan thuộc huyện Gia Lâm, phía Đông Nam Hà Nội, phía Bắc giáp với
làng cổ Bát Tràng, phía Tây giáp với quận Hoàng Mai có lịch sử hình thành lâu
đời và cũng là một trong những trung tâm gốm nổi tiếng của cả nước.
Điểm đặc biệt của gốm Kim Lan là các sản phẩm không quá cầu kì về chi tiết mà
tạo được sự tiện dụng, thoải mái cho người sử dụng. Các sản phẩm của làng gốm
rất phong phú và đa dạng, từ những sản phẩm nhỏ như chiếc ống đựng tăm, chân nến
đến những sản phẩm lớn như chậu trồng cây cảnh, bình đựng rượu, vại muối dưa.
Ngoài ra làng gốm cổ Kim Lan còn chú trọng phát triển các sản phẩm đồ gốm phục
vụ cho xây dựng như ngói trang trí, con tiện lan can.
Năm 2001, nhà khảo cổ Nhật Bản Nishimura Masanari và các sinh viên Đại học Quốc
gia Hà Nội đã tiến hành khai quật di tích Kim Lan. Tại ba hố đào thám sát đã tìm
thấy nhiều mảnh gốm sứ cao cấp, trong đó có gốm sứ Long Tuyền, Việt Châu của
Trung Hoa. Đặc biệt, tại đây còn tìm thấy nhĩ bôi (chén uống rượu có tai) từ thế
kỷ 11; một mảnh vỡ của đĩa men lam, đường kính 45cm, lòng đĩa vẽ phượng, lần đầu
tiên tìm thấy ở Việt Nam; ngoài ra còn thấy dấu tích một lò nấu đường và nền một
công trình kiến trúc kích thước 20x10m.
Đầu năm 2003, di vật tìm được gồm vật liệu kiến trúc, vật liệu trang trí, đồ gốm
sứ cổ. Đặc biệt người ta còn tìm thấy các con kê, mảnh bao nung, đồ gốm sống
men, đồ phế phẩm... dấu tích của lò gốm thời Trần còn khá nguyên vẹn.
Dựa trên kết quả ba lần khai quật, các nhà khảo cổ đi đến kết luận: Kim Lan từng
là trung tâm sản xuất gốm sứ cổ vào thế kỷ 13-14. Gốm Kim Lan có khả năng xuất
khẩu do những mảnh gốm thời Trần có hoa văn gần giống những mảnh gốm tìm thấy ở
Philippines và Indonesia. Đến nay người dân và các nhà khảo cổ đã tìm được hàng
vạn di vật trên đất Kim Lan. Nhờ đó, khu vực Hàm Rồng, xã Kim Lan chính thức
được công nhận là Di chỉ khảo cổ học.
Làng gốm Kim Lan ngày nay đã cho ra nhiều chủng loại sản phẩm và chất lượng cũng
được nâng cao, không chỉ phục vụ cho nhu cầu trong nước mà đã vươn ra thị trường
quốc tế như Nhật Bản, Hàn Quốc.
Cùng với các làng gốm khác như gốm Phù Lãng (Bắc Ninh), gốm Bát Tràng (Hà
Nội)..., làng gốm cổ Kim Lan vẫn miệt mài lục tìm quá khứ để sàng lọc những tinh
hoa cho cuộc sống hôm nay./.
(Báo Ảnh Việt Nam/Vietnam+)