Quận Đống Đa

Ngã Tư Sở.

Nằm ở phía Tây Nam nội thành Hà Nội, quận Đống Đa gắn liền với địa danh lịch sử Gò Đống Đa nơi Quang Trung đại phá quân Thanh, cùng di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám.

Vị trí địa lý:
 
Quận Đống Đa Phía Bắc giáp quận Ba Đình; phía Đông Bắc giáp quận Hoàn Kiếm; phía Đông giáp quận Hai Bà Trưng; phía Nam giáp quận Thanh Xuân; phía Tây giáp quận Cầu Giấy.
 
Diện tích: 9,94 km2.
 
Dân số: khoảng 356.500 người (năm 2009)
 
Lịch sử hình thành:
 
Trước kia vùng đất Đống Đa là khu phía Tây của huyện Thọ Xương cũ, tỉnh Hà Nội.
 
Trước năm 1945, Đống Đa là phần đất của đại lý Hoàn Long thuộc ngoại thành Hà Nội.
 
Năm 1961, khu Đống Đa bao gồm các khu vực sau:
 
 + Khu phố Đống Đa cũ;
 
 + Các khối từ 2 đến 14, từ 15 đến 20, từ 22 đến 25 của khu phố Ba Đình cũ;
 
 + Khu Bệnh viện Bạch Mai của khu phố Bạch Mai cũ;
 
 + Khu Công nghiệp Thượng Đình;
 
 + Xã Phương Liên (quận 7 ngoại thành); Các thôn Khương Trung, Khương Thượng (thuộc xã Tam Khương, quận 7 ngoại thành);
 
 + Các thôn Thái Hà, Thịnh Quang (thuộc xã Thái Thịnh, quận 6 ngoại thành); các thôn Thịnh Hào, Hoàng Cầu (thuộc xã Thống Nhất, quận 6 ngoại thành) và Xóm Chùa của thôn Láng Hạ (thuộc xã Trung Thành, quận 6 ngoại thành).
 
Từ năm 1981, khu Đống Đa chính thức gọi là quận Đống Đa với 24 phường: Văn Miếu, Quốc Tử Giám, Hàng Bột, Nam Đồng, Trung Liệt, Khâm Thiên, Phương Liên, Phương Mai, Khương Thượng, Láng Thượng, Cát Linh, Văn Chương, Ô Chợ Dừa, Quang Trung, Thổ Quan, Trung Phụng, Kim Liên, Trung Tự, Thịnh Quang, Láng Hạ, Nguyễn Trãi, Phương Liệt, Thượng Đình, Thanh Xuân.
 
Ngày 13/10/1982, theo Quyết định số 173-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng, quận Đống Đa thành lập thêm 2 phường: Phường Thanh Xuân Bắc gồm diện tích và nhân khẩu của : thôn Phùng Khoang (xã Trung Văn), thôn Cự Chính (xã Nhân Chính) thuộc huyện Từ Liêm và thôn Triều Khúc (xã Tân Triều) thuộc huyện Thanh Trì; Phường Kim Giang gồm diện tích và nhân khẩu của thôn Kim Giang, xã Đại Kim, huyện Thanh Trì và đoạn đường ven sông Tô Lịch (từ phường Thượng Đình tới Đại Kim). Như vậy, Sau khi điều chỉnh, quận Đống Đa có 26 phường.
 
Ngày 22/11/1996, theo Nghị định số 74-CP của Chính phủ, điều chỉnh toàn bộ diện tích và nhân khẩu của các phường: Thượng Đình, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân, Kim Giang, Phương Liệt; một phần diện tích và nhân khẩu của phường Nguyễn Trãi, của phường Khương Thượng thuộc quận Đống Đa về quận Thanh Xuân quản lý.
 
Phường Nguyễn Trãi còn lại được đổi tên là phường Ngã Tư Sở. Sau khi điều chỉnh địa giới hành chính, quận Đống Đa còn 21 phường.
 
Đơn vị hành chính:
 
Quận Đống Đa hiện có 21 phường: Văn Miếu, Quốc Tử Giám, Hàng Bột, Nam Đồng, Trung Liệt, Khâm Thiên, Phương Liên, Phương Mai, Khương Thượng, Ngã Tư Sở, Láng Thượng, Cát Linh, Văn Chương, Ô Chợ Dừa, Quang Trung, Thổ Quan, Trung Phụng, Kim Liên, Trung Tự, Thịnh Quang, Láng Hạ.
 
Trụ sở UBND Quận tại 279 phố Tôn Đức Thắng.
 
Về kinh tế-xã hội
 
 - Về kinh tế: Những năm qua, kinh tế quận Đống Đa luôn giữ vững ổn định, mức tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước. Năm 2008, giá trị sản xuất công nghiệp ngoài quốc doanh đạt 1.541 tỷ đồng. Riêng 6 tháng đầu năm 2009, giá trị sản xuất công nghiệp ngoài quốc doanh đạt 772 tỷ đồng, với một số nhóm hàng chủ yếu như chế biến thực phẩm, sản xuất thiết bị điện.
 
Tổng thu ngân sách Nhà nước của quận năm 2008 đạt 843,64 tỷ đồng; 6 tháng đầu năm 2009 ước đạt 573 tỷ đồng (tăng 26,5% so với cùng kỳ năm 2008).
 
Quận Đống Đa là địa bàn có số doanh nghiệp ngoài quốc doanh nhiều nhất thành phố Hà Nội. Năm 2008, có 10.052 doanh nghiệp (trong đó 6.738 doanh nghiệp hoạt động); đến đầu tháng 8/2009, có 13.164 doanh nghiệp (trong đó có 9.419 doanh nghiệp hoạt động).
 
Hoạt động thương mại – dịch vụ trên địa bàn được đẩy mạnh, hình thành một số trung tâm buôn bán sôi động: Khâm Thiên, Nam Đồng, Giảng Võ…
 
 - Về lao động việc làm: Mỗi năm quận tạo việc làm cho khoảng 8000-8500 lao động. Năm 2008, quận đã cho vay vốn giải quyết việc làm 669 hộ, tổng vốn cho vay đạt 9,6 tỷ đồng; cho vay hộ nghèo, cận nghèo và gia đình khó khăn 3000 hộ; tạo điều kiện giải quyết việc làm 9.300 người đạt 100% kế hoạch trong đó 5.384 người có công việc ổn định.
 
 - Về giáo dục và đào tạo: Công tác giáo dục và đào tạo của quận có bước phát triển mạnh, chất lượng dạy và học được nâng cao. Những năm gần đây, ngành giáo dục Đống Đa rất quan tâm ứng dụng CNTT trong quản lý và giải dạy. Hiện nay, quận Đống Đa có 100% các trường mầm non, tiểu học, THCS kết nối mạng Internet .
 
 - Về công tác xã hội: Năm 2008, quận Đống Đa đã trợ cấp thường xuyên 825 người cao tuổi, 81 hộ nghèo không có khả năng lao động, sửa chữa 10 nhà dột nát hộ nghèo, cấp 2261 thẻ BHYT cho người nghèo, hỗ trợ phát triển đời sống giúp 250 hộ thoát nghèo.
 
 - Về văn hóa: Các hoạt động văn hóa, nghệ thuật với nhiều loại hình phong phú, gắn với các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động lớn của đất nước, của Thủ đô. Duy trì vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, năm 2008, 83% gia đình được công nhận là gia đình văn hoá, 25% số tổ dân phố được công nhận là tổ dân số văn hoá.
 
Di tích lịch sử-văn hóa và danh lam thắng cảnh
 
Văn Miếu - Quốc Tử Giám xây dựng từ năm 1070 dưới triều vua Lý Thánh Tông và trở thành trường Đại học đầu tiên của Việt Nam.

Gò Đống Đa nơi ghi dấu ấn Quang Trung đại phá quân Thanh.

Đàn xã tắc; Pháo Đài Láng; Chùa Bộc; Chùa Láng; Ô Chợ Dừa; Sân vận động Hàng Đẫy; Ga xe lửa Hà Nội; Chợ Kim Liên.../.

(TTXVN/Vietnam+)