Phường múa rối nước làng Đào Thục

Các nghệ nhân kiểm tra con rối trước khi biểu diễn. (Ảnh: roinuocdaothuc.com)

Phường múa rối nước làng Đào Thục, xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội, được biết đến là nơi gìn giữ vốn văn hóa cổ truyền, môn nghệ thuật dân gian rối nước, đã có gần 300 năm nay.  

Theo văn bia ghi tiểu sử về ông tổ truyền nghề múa rối nước cho làng Đào Thục là: ông Nguyễn Đăng Vinh tự Phúc Thiêm, làm đến chức nội giám, thời vua Lê ý Tông (năm 1735-1740). Khi làm quan "nội giám" trong triều, ông đã tiếp thu được nghệ thuật rối nước của các phường rối biểu diễn phục vụ triều đình.  

Trở về làng, ông thành lập một phường (là nơi tập hợp những người cùng nghề thành phường, đoàn, hội) và trực tiếp dạy cho những người trong làng nghệ thuật biểu diễn múa rối nước. Hàng năm, vào ngày 24-2 âm lịch (ngày mất của ông), dân làng làm lễ dâng hương tưởng nhớ công đức của ông tổ nghề.
 
 Hiện nay, phường rối nước Đào Thục, có gần 20 người, là trưởng phường; diễn viên điều khiển con rối, nhạc công chơi đàn, sáo, nhị, trống, thanh la, tù và... cùng các ca sĩ. Các ca sĩ hát được các làn điệu Chèo, Tuồng, dân ca, hát văn, hát xẩm... đều là người làng Đào Thục. Phường có sự tham gia của các nghệ nhân cao tuổi là các ông, bà: Tiệp, Nghiêm, Mạnh, Trúc...
 
 Phường múa rối nước làng Đào Thục khi diễn có thủy đình-nhờ nước để con rối hoạt động, nhờ nước giấu đi bộ máy và cách điều khiển, đây là sáng tạo tuyệt vời của nghệ sĩ dân gian. Nước làm cho con rối sinh động, làm cho chúng tươi tắn.
 
 Các tích trò nổi tiếng khi diễn là: "Ba khí giáo trò", “Lên võng xuống nước", "Trâu chui ống", "Phùng đánh hổ", "Dệt cửi"... Từ con rối vô tri vô giác; bằng tài năng và nhiệt huyết, các nghệ nhân phường rối Đào Thục thổi vào đó thành những nhân vật sinh động có hồn, rất đáng yêu...
 
 Các nghệ nhân Đào Thục hôm nay đã sáng tác thêm các tiết mục mới ca ngợi quê hương, đất nước như: "Tặng hoa ngày hội", "Rước ảnh Bác Hồ", "Hà Nội 12 ngày đêm"... Vào Ngày hội các văn hóa dân tộc năm 1989, phườngrối nước Đào Thục đã đoạt huy chương vàng toàn đoàn. Tháng 8-1994 - tham gia liên hoan múa rối nước toàn quốc lần thứ nhất - phường rối nước Đào Thục lại giành huy chương bạc và giải thưởng cho những tích trò đặc sắc.
 
 Từ những năm 2002-2004, phường rối nước mang tên chính thức là Đoàn múa rối nước Đào Thục Hà Nội và đi biểu diễn tại các nước: Trung Quốc, Thái Lan, Hàn Quốc...
 
 Ngày nay, mỗi tháng, các công ty du lịch Hà Nội lại mang tới cho Đoàn múa rối nước Đào Thục hai đợt khách-khán giả. Mỗi đợt khách chừng trên dưới 40 khán giả thuộc các nước : Italy, Pháp, Đức, Anh, Mỹ, Nhật Bản.

(TTXVN/Vietnam+)