Theo Báo cáo môi trường Quốc gia 2010 - Tổng quan môi trường Việt Nam, được Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố ngày 10/6, tại Hà Nội, ô nhiễm môi trường hiện tiếp tục gia tăng, đa dạng sinh học suy giảm nghiêm trọng.

Cũng theo báo cáo trên, trong giai đoạn 2006-2010, môi trường Việt Nam có những diễn biến phức tạp, tập trung ở 5 vấn đề bức xúc chính: ô nhiễm môi trường tiếp tục gia tăng; đa dạng sinh học suy giảm nghiêm trọng; an ninh môi trường bị đe dọa; quản lý môi trường còn nhiều bất cập; vai trò của cộng đồng chưa được huy động đúng mức.

Hậu quả của ô nhiễm môi trường là những tác động tổng hợp tới sức khỏe cộng đồng, sản xuất nông nghiệp, gây ra những thiệt hại không nhỏ về kinh tế và ảnh hưởng xấu tới các hệ sinh thái tự nhiên. Ô nhiễm môi trường cũng là nguyên nhân gây ra hàng loạt những xung đột trong khai thác sử dụng tài nguyên, giữa những nhóm gây ô nhiễm và cộng đồng bị ô nhiễm.

Theo Luật bảo vệ môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường được Chính phủ giao xây dựng Báo cáo môi trường quốc gia để trình Quốc hội và cung cấp thông tin về môi trường tới mọi tầng lớp nhân dân và toàn xã hội. Từ năm 2005-2009, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng Báo cáo môi trường quốc gia hàng năm theo các chuyên đề: Đa dạng sinh học (2005); Môi trường nước 3 lưu vực sông Cầu, Nhuệ - Đáy, hệ thống sông Đồng Nai (2006); Môi trường không khí đô thị (2007); Môi trường làng nghề (2008); Môi trường khu công nghiệp (2009).

Để đánh giá tổng thể và toàn diện về hiện trạng môi trường Việt Nam trong thời gian qua, dự báo xu thế, diễn biến môi trường trong thời gian tới và những thách thức, tồn tại trong công tác quản lý môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng Báo cáo môi trường quốc gia 2010 - Tổng quan môi trường Việt Nam.

Báo cáo nhằm mục đích đánh giá tổng quan nguyên nhân và diễn biến hiện trạng môi trường Việt Nam trong giai đoạn 5 năm qua, cung cấp cơ sở thực tiễn để xem xét các tác động qua lại của phát triển kinh tế-xã hội và môi trường, kịp thời điều chỉnh kế hoạch phát triển, đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước.

Thực tiễn cho thấy, những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu kinh tế-xã hội quan trọng. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có vấn đề suy thoái môi trường gay gắt và nhiều hậu quả của biến đổi khí hậu khôn lường. Ô nhiễm môi trường ở các đô thị, khu công nghiệp, làng nghề, các lưu vực sông trên cả nước và nhiều vấn đề môi trường bức xúc khác đã trở thành những vấn đề nóng và là mối quan tâm của toàn xã hội.

Chính vì vậy, việc đánh giá, phân tích nguyên nhân, hiện trạng, tác động và xu hướng các vấn đề có liên quan đến môi trường Việt Nam sẽ trợ giúp cho việc điều chỉnh, bổ sung các chính sách, kế hoạch và giải pháp nhằm bảo vệ môi trường tự nhiên, môi trường sống của cộng đồng dân cư. Nội dung báo cáo đã được xây dựng trên cơ sở nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường và các khó khăn, thách thức giai đoạn hiện nay.

Từ định hướng trên, Báo cáo môi trường 2010 tập trung nghiên cứu các nội dung chính: đánh giá hiện trạng phát triển kinh tế-xã hội và những tác động đối với môi trường; vấn đề biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lũ, sự cố môi trường và nguy cơ gây sức ép đối với môi trường; phân tích, đánh giá và đưa ra những minh chứng điển hình của tác hại do ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe cộng đồng, với phát triển kinh tế-xã hội; đánh giá hiện trạng, diễn biến môi trường đất, nước, không khí, chất thải rắn, đa dạng sinh học...

Trên cơ sở Báo cáo môi trường Quốc gia 2010 và Tổng quan về môi trường Việt Nam hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có một số kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương các nội dung cần thực hiện trong thời gian tới như ban hành, sửa đổi, bổ sung các luật liên quan về môi trường, trước mắt là luật bảo vệ môi trường nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội bền vững và hội nhập quốc tế. Giám sát, kiểm tra việc thi hành các luật liên quan trong công tác bảo vệ môi trường. Ngăn chặn việc gia tăng ô nhiễm môi trường, suy giảm đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên, đảm bảo an ninh môi trường. Tiếp tục kiện toàn hệ thống tổ chức quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường từ trung ương đến địa phương, đặc biệt là ở cấp xã, phường, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn giữa các bộ, ngành, giữa trung ương và địa phương.

Phát triển các tổ chức sự nghiệp môi trường và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Đẩy mạnh đầu tư, tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật về bảo vệ môi trường phục vụ công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, có các biện pháp hữu hiệu phát triển ngành công nghiệp môi trường. Xây dựng các cơ chế chính sách và các giải pháp cần thiết để đẩy mạnh xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường, huy động sức mạnh tổng hợp của cộng đồng và các tổ chức xã hội trong sự nghiệp bảo vệ môi trường và phát triển bền vững..../.