Nghề đồng nát đã có từ lâu và phát triển rất mạnh trong khoảng chục năm gần đây. Việc tái chế đồ cũ hỏng đã tạo nên một mạng lưới xã hội trong nghề. Trong mạng lưới ấy, “đội quân” đồng nát sẽ trực tiếp thu mua đồ phế liệu các gia đình, sau đó bán lại cho các đại lý mua phế liệu. Các xưởng, lò tái chế sẽ thu mua lại từ những đại lý này.

Công việc hàng ngày của người mua đồng nát bắt đầu từ 8h sáng với bộ đồ nghề gồm có đôi quang gánh, cái cân, con dao, cái búa và cái tô vít. Họ sẽ đi rong ruổi khắp các ngõ ngách để mua hàng cho đến cuối buổi chiều mới về bán lại cho đại lý thu mua. Hàng ngày, mỗi người sẽ đi bộ không dưới 20 cây số. Những tưởng là đơn giản, nhưng công việc này lại đòi hỏi rất nhiều kỹ năng, từ tìm nguồn hàng, phân loại phế liệu đến mặc cả, vận chuyển, tìm hiểu giá của từng loại phế liệu hàng ngày để tránh mua đắt, bán rẻ…

Nghề đồng nát đã có từ lâu và phát triển rất mạnh trong khoảng chục năm gần đây. Việc tái chế đồ cũ hỏng đã tạo nên một mạng lưới xã hội trong nghề. Trong mạng lưới ấy, “đội quân” đồng nát sẽ trực tiếp thu mua đồ phế liệu các gia đình, sau đó bán lại cho các đại lý mua phế liệu. Các xưởng, lò tái chế sẽ thu mua lại từ những đại lý này.

Công việc hàng ngày của người mua đồng nát bắt đầu từ 8h sáng với bộ đồ nghề gồm có đôi quang gánh, cái cân, con dao, cái búa và cái tô vít. Họ sẽ đi rong ruổi khắp các ngõ ngách để mua hàng cho đến cuối buổi chiều mới về bán lại cho đại lý thu mua. Hàng ngày, mỗi người sẽ đi bộ không dưới 20 cây số. Những tưởng là đơn giản, nhưng công việc này lại đòi hỏi rất nhiều kỹ năng, từ tìm nguồn hàng, phân loại phế liệu đến mặc cả, vận chuyển, tìm hiểu giá của từng loại phế liệu hàng ngày để tránh mua đắt, bán rẻ…

Một điều ít ai biết về đội quân đồng nát ở Hà Nội là phần lớn họ đều đến từ huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Quan hệ dòng họ và láng giềng đã gắn kết họ với nhau không chỉ tại quê nhà, mà còn ở đô thị. Nghề đồng nát cũng là một nghề lắm mồ hôi nước mắt. Để theo được nghề, chị em phải lăn lộn, học hỏi nhau để tránh tay trắng về quê bởi tuy là nghề phụ nhưng đây lại là thu nhập chính của gia đình.

Trong giới đồng nát có quan niệm “lộc lá là của từng người”. Có người một tháng làm được 3-4 triệu, nhưng cũng có người chỉ kiếm được 1-2 triệu. Người khù khờ đi có khi lại được mối hàng lớn, người nhanh nhảu nhiều lúc không được gì, lại còn mất tiền oan.

Thuê nhà thành phố rất đắt nên họ thường ở chung trong những phòng trọ chật chội. Mọi người phải rất thông cảm và chia sẻ với nhau trong mọi sinh hoạt, kể cả trong những việc rất “riêng tư”.

Mỗi khi Tết đến hay giỗ chạp, hiếu hỉ, họ lại trở về quê hương để hòa vào không khí vui tươi của gia đình, họ hàng, làng xóm. Đó chính là bến bờ, là nơi bình yên họ hướng tới sau những cuộc mưu sinh nơi phố thị. Với đôi quang gánh trên vai và lời rao “đồng nát dép hỏng bán đê”, nhiều người đã nâng ước mơ trên giảng đường đại học của con mình. Và đôi vai dù oằn mình dưới sức nặng của hánh hàng phế liệu đã được bù đắp lại bằng niềm vui của thành quả lao động, của gia đình hành phúc, của con cái chăm ngoan.

Một vài con số biết nói:

0 - Số lần đi khám bệnh của chúng tôi từ khi lên thành phố tới giờ

25 - Quảng đường trung bình (km) một người thu mua đồng nát đi trong một ngày.

30 - Diện tích nhà trọ (m2) của 13 người làm nghề đồng nát và xe ôm (kể cả nhà vệ sinh và nơi để xa, quang gánh).

60 - Số kg phế liệu tối đa một người có thể gánh được trong một chuyến.