Bình yên chùa Thầy
|
Chùa Thầy còn có nhiều tên gọi: chùa Sài, chùa Cả, Thiên Phúc tự...Chùa được
khởi dựng vào thời Vua Lý Nhân Tông (1072-1127), gắn liền với tên tuổi Thiền sư
Từ Đạo Hạnh. Cụm kiến trúc chính của chùa Thầy toạ lạc trên khoảng đất bằng
phẳng dưới chân Sài Sơn (Quốc Oai, Hà Nội).
“Gái chưa chồng trông hang Cắc Cớ/Trai chưa vợ nhớ hội chùa Thầy.”
Câu ca dao xưa đã nói lên phần nào sức hấp dẫn mạnh mẽ của chùa Thầy - có
tên chữ là Thiên Phúc tự, nằm gối đầu vào núi Phật Tích, còn gọi là núi Thầy -
thuộc xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai, Hà Nội.
Cảnh đẹp đầu tiên chúng tôi nhìn thấy là một cái hồ lớn có tên gọi là hồ
Long Chiểu (ao Rồng) màu nước xanh trong. Giữa hồ có thủy đình gồm hai tầng, tám
mái, mô phỏng hình dáng đóa hoa sen. Đây là nơi trình diễn rối nước vào dịp lễ
hội hàng năm.
Hai bên phía sân lớn trước chùa (nơi khán giả ngồi xem biểu diễn rối nước
khi có hội) có hai cây cầu lợp mái ngói. Bên trái là cầu Nhật Tiên dẫn vào đền
Tam Phủ xây trên một hòn đảo giữa hồ. Bên phải là cầu Nguyệt Tiên, nối với con
đường lên núi. Hai cầu này do trạng Bùng Phùng Khắc Khoan xây vào năm 1602.
Chùa Thầy có ba tòa nằm song song với nhau, toà ngoài gọi là nhà tiền tế
hay chùa Hạ. Toà giữa là trung điện hay chùa Trung, toà trong cùng là thượng
điện, thờ các hóa thân của thiền sư Từ Đạo Hạnh, diễn tả ba "kiếp" của Từ Đạo
Hạnh: Tăng, Phật và Đế vương. Phía sau chùa có lầu chuông, lầu trống. Phía trước
chùa là sân rộng nhìn ra hồ Long Chiểu.
Trong chính điện, ở giữa là tượng thiền sư khi đã thành Phật, đội mũ hoa
sen, tay chắp trước ngực, khoác áo cà sa vóc vàng, đặt trên một bệ tượng bằng đá
thời nhà Lý, có hình sư tử đội toà sen. Đây là di vật duy nhất từ thời nhà Lý
còn sót lại ở chùa.
Sau khi thăm chính điện, chúng tôi kéo nhau lên núi. Từ đây, con đường 251
bậc thang dẫn lên chùa Cao, vốn là Hiển Thụy am, còn có tên là Đỉnh Sơn tự, là
nơi thiền sư Từ Đạo Hạnh đến tu đầu tiên. Hai bên đường có nhiều cây đại thụ đã
có hàng trăm năm tuổi.
Từ chùa Cao, đi vòng ra phía sau có hang Cắc Cớ. Hang rộng và sâu, đường
đi trơn nên dễ bị trượt chân, phải có đèn thắp sáng để dò đường. Tại lối vào,
hơi lạnh từ trong hang phả ra mát rượi khiến những ai đã tới đây đều quên đi cái
mệt mỏi trên quãng đường gồ ghề vừa qua. Phía sâu trong hang, khi trời nắng, ánh
sáng rọi xuống qua một giếng trời. Khói hương quyện với hơi nước tạo nên một làn
sương khói mờ ảo.
Từ chùa Cao đi ngược lên núi là đến đền Thượng, gần đền Thượng có hang Bụt
Mọc với nhiều tảng đá được thời gian bào mòn trông như tượng Phật. Tiếp đó là
hang Bò với lối vào âm u. Cách một đoạn là đến hang Gió với những luồng gió thổi
thông thốc cả hai đầu. Ở chân núi phía Tây còn có chùa Bối Am, còn gọi là chùa
Một Mái, chùa có tên như vậy là vì chùa chỉ có một mái ngói, mặt sau chùa dựa
vào vách núi.
Thắng cảnh chùa Thầy đẹp nao lòng khiến chúng tôi có cảm giác thật bình
yên. Sau khi thăm cảnh ở bài viết này, nếu ai đó có ý định “mục sở thị” nơi đây,
chúng tôi khuyên bạn nên chuẩn bị đèn pin để chiêm ngưỡng cảnh đẹp hang Cắc Cớ.
(Thanglonghanoi/Vietnam+)