Cái tinh tế của ẩm thực Hà Nội thể hiện ở cách chế biến, cách thưởng thức và cả ở tấm lòng người trao, kẻ nhận.

Những câu ca dao “bánh cuốn Thanh Trì, bánh gì (giầy) Quán Gánh; bánh đúc làng Kẻ, bánh tẻ làng Diễn, giò Chèm, nem Vẽ;....” đã cho thấy sự phong phú của các món ăn và sự sành ăn của người Hà Nội từ xa xưa.

Trong cuốn “Hà Nội băm sáu phố phường” xuất bản năm 1942, nhà văn Thạch Lam từng truyền tới người đọc cảm nhận đặc biệt về vị ngon của bánh cuốn, bún riêu, bún ốc, bún chả, cốm vòng, bánh tôm và đặc biệt là phở - một thứ quà đặc biệt của Hà Nội, không phải riêng Hà Nội mới có nhưng “chỉ ở Hà Nội mới ngon”.

Nổi tiếng từ đầu thế kỷ 20 với những cái tên phở Thìn, phở Giảng, phở Ŀông Mỹ... và được bán ở những gánh hàng, ngày nay phở đã trở thành một trong những món đặc trưng nhất của Hà Nội, được người ta thưởng thức ở cả những quán hàng nhỏ nơi góc phố và những nhà hàng sang trọng.

Không chỉ thế, phở còn là tinh túy của ẩm thực Việt Nam “mang chuông đi gióng xứ người” với chuỗi cửa hàng Phở 24 - món phở tích hợp 24 thứ gia vị được chắt lọc tinh tế từ khẩu vị ẩm thực ba miền.

Thông qua phương thức nhượng quyền thương mại, Phở 24 đã có mặt ở hầu khắp các tỉnh thành trong cả nước và nhiều nước trong khu vực như Indonesia, Philippines, Hàn Quốc, Singapore.

Ông chủ Lí Quý Trung đang tập trung cho mục tiêu hoàn tất hệ thống 100 cửa hàng trên cả nước trong năm 2008 và 300 cửa hàng trên toàn cầu trong vòng năm năm tới.

Cùng với Phở 24 còn có Bún Ta mang ẩm thực Hà Nội ra nước ngoài. Chủ cửa hàng Bún Ta ở phố Đinh Tiên Hoàng, anh Phạm Gia Cận, cho biết đang xúc tiến khai trương nhà hàng đầu tiên tại thành phố Las Vegas (Mỹ) trong năm 2008.

Năm 2006, Bún Ta được Trung tâm sách Kỷ lục Vietbooks bình chọn là “nơi xuất hiện nhiều bún nhất Việt Nam với khoảng 70 loại.

Nói đến món ngon Hà Nội không thể không nhắc đến chả cá Lã Vọng, một đặc sản nổi tiếng từ hàng trăm năm nay. Đây cũng là món ăn duy nhất được dùng để đặt tên cho một con phố trong khu phố cổ Hà Nội, phố Chả Cá.

Hay món bún ốc ở phố Phù Đổng Thiên Vương, nơi mà những người sành ăn coi là địa điểm bán bún ốc ngon vào loại hiếm ở Hà Nội bây giờ.

Không chỉ có vậy, nét độc đáo và tinh tế của món ăn Hà Nội còn hiện diện trong từng giọt tinh dầu cà cuống thơm lừng mà người ta chỉ chấm bằng đầu tăm để pha nước chấm cho món bánh cuốn Thanh Trì hay cho vào bát bún thang đặc hương vị Hà Nội.

Sự tinh tế còn ấn chứa trong những búp chè khô tẩm ướp hương sen, trong lát chả quế vàng óng, trong bắp ngô nướng nổ lách tách toả mùi sữa ngọt trên bếp than nồng ấm....

Mỗi món ăn chỉ chấm phá một nét riêng rất nhỏ, mà đủ làm nên một nỗi nhớ không thể nào quên mỗi khi xa Hà Nội.

Ngày nay, Hà Nội đã có riêng một con phố văn hóa ẩm thực là khu phố Tống Duy Tân và ngõ Hàng Bông hay còn gọi là ngõ Cấm Chỉ. Bất kể giờ nào đến khu phố này, thực khách cũng có rất nhiều sự lựa chọn trong số nào gà tần, bánh cuốn, phở, bún thang, xôi và nhiều món ăn khác mang đậm hương vị Hà Nội.

Ông Đinh Bá Châu, một nghệ nhân ẩm thực cho rằng, truyền thống ẩm thực lâu đời của người Hà thành, cùng với tinh túy ẩm thực và hồn quê mà những người ở nơi khác đến lập nghiệp mang về, đã góp phần hình thành một nền ẩm thực Hà Nội đa dạng và độc đáo.

Nhưng nghệ nhân này cũng lo ngại cuộc sống hiện đại bận rộn của thời đại kinh tế thị trường đang khiến người ta ăn uống đơn giản hơn và điều này có thể là nguy cơ làm nghèo đi nghệ thuật ẩm thực Hà Nội./.