ĐẠI LỄ NGHÌN NĂM THĂNG LONG

Tối 8/3, (ngày 16/2 năm Nhâm Thìn), lễ tế Xã Tắc được tái hiện tại thành phố Huế (tỉnh Thừa Thiên-Huế). Đây là lễ tế có từ thời Nguyễn, tổ chức vào mùa Xuân và được xếp vào hàng Đại tự (chỉ đứng sau lễ tế Nam Giao), với ý nghĩa cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Ông Phan Thanh Hải, Phó Giám đốc phục trách Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế cho biết Lễ tế Xã Tắc ở Huế hiện nay gồm có hai phần: phần đầu là phục dựng các hình thức nghi lễ (có tính chất trình diễn) và phần tiếp theo là dành cho mọi người dâng hương.

Ban tổ chức đã hình thành một không gian nghi lễ, với nghi trượng, cờ xí tượng trưng cho sự hội tụ của các thành tố trong vũ trụ như mặt trăng, mặt trời, phong, vân, lôi, vũ, long, phụng, nhật, nguyệt…các chòm sao Chu tước, Huyền vũ, Thanh long, Bạch hổ… và các lễ tiết trang trọng khác như nhạc lễ, múa Bát dật…

Lễ tế Xã Tắc năm nay được xã hội hóa tối đa để trở thành một lễ hội cộng đồng, trong đó, người dân được xem là chủ thể tinh thần của lễ tế. Lễ tế do ông Trần Phùng, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Thừa Thiên-Huế, là người đại diện cho các tầng lớp nhân dân đứng ra làm chủ tế. Cũng vì vậy, lễ tế Xã Tắc năm nay giảm bớt những lễ tiết nghi thức không cần thiết; mục đích chính là phục vụ cho nhu cầu tâm linh của quần chúng. Lễ tế được chọn giờ theo cách của người xưa, bắt đầu lúc gần nửa đêm, vào giờ Tý ngày Bính Thìn tháng Trọng Xuân (giao thời ngày 8 và 9/3/2012).

Đàn Xã Tắc là một công trình đặc biệt quan trọng của Kinh đô Huế, được xây dựng vào năm 1806 sau khi vua Gia Long quy hoạch lại toàn bộ kinh thành trên đất của 8 làng ở bờ bắc sông Hương. Khi xây dựng, vị vua đầu triều nhà Nguyễn đã lệnh cho các thành, dinh, trấn toàn quốc phải đóng góp đất sạch về để đắp lên ngôi đàn này, vì thế mà nó mang một ý nghĩa đặc biệt linh thiêng. Đàn Xã Tắc là nơi nhà vua cúng tế Xã (thần Đất) và Tắc (thần Lúa).

Người xưa quan niệm, Xã là thần lớn nhất trong năm vị thần, Tắc là loại quí nhất trong ngũ cốc. Tắc mà không có Xã sẽ không sinh trưởng được. Xã mà không có Tắc sẽ hoang vu. Do vậy, hiệp tế Xã-Tắc là công lợi ngang nhau.

Hiện, việc trùng tu di tích Đàn Xã Tắc tại Huế đang tiếp tục hoàn thiện, theo một lộ trình kéo dài từ nhiều năm nay./.