23/07/2020
|
11:23:00
Di dời nhà máy, trả lại môi trường xanh cho Hà Nội: Mong mỏi của dân!
|
Hiện trường vụ cháy phía bên trong nhà máy Rạng Đông xảy ra vào cuối tháng 8/2019. (Ảnh minh họa: Huy Hùng/TTXVN) |
Tại buổi tọa đàm hiện trạng di dời nhà máy ra khỏi khu dân cư và cơ
hội mở rộng không gian công cộng diễn ra sáng 23/7, giới chuyên gia môi
trường và đô thị cho rằng trên địa bàn Hà Nội hiện còn khá nhiều nhà máy
công nghiệp "bủa vây" khu dân cư, gây sức ép lớn đến môi trường sống,
trong khi không gian công cộng lại đang rất thiếu.
Vì thế, việc di dời các nhà máy ra khỏi khu dân cư ở là giải pháp cấp
thiết, nhất là khi gần đây đã liên tiếp xảy ra sự cố nghiêm trọng như
vụ cháy Nhà máy bóng đèn phích nước Rạng Đông, hay mới đây là vụ cháy
nhà máy hóa chất tại Cảng Đức Giang, quận Long Biên, thành phố Hà Nội.
Nỗi lo nhà máy "bủa vây" khu dân cư
Theo báo cáo của Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội, Ủy ban Nhân dân
thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo công tác di dời, xây dựng danh mục,
đề xuất nguyên tắc phân nhóm tiêu chí, thứ tự di dời theo các giai đoạn
trên địa bàn 12 quận nội thành và xác định lộ trình đến năm 2020 sẽ di
dời tổng số 117 cơ sở.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai thực hiện vẫn còn chậm và
gặp khó khăn do nguồn vốn thực hiện công tác di dời và xây dựng cơ sở
mới chưa được bố trí và chưa có phương án xã hội hóa; chưa xây dựng cơ
chế chính sách về tài chính phù hợp để khuyến khích, khai thác quỹ đất
sau di dời có hiệu quả.
Điều đáng lo là thời gian qua đã xảy ra không ít sự cố cháy nổ nghiêm
trọng tại các nhà máy trong khu dân cư. Từ vụ cháy xảy ra tại Công ty
cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông hồi tháng 8/2019 đến vụ cháy nhà
máy hóa chất tại Cảng Đức Giang-quận Long Biên mới đây một lần nữa gióng
lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe con người
và môi trường của những nhà máy sản xuất có sử dụng hóa chất đang tồn
tại trong khu dân cư Thủ đô.
Ví thế, nhiều cử tri đã đề nghị Chính phủ chỉ đạo, rà soát di dời các
nhà máy công nghiệp, các trường đại học ra khỏi khu dân cư; kiên quyết
hạn chế cấp phép xây dựng khu dân cư trong khu vực nội đô; sử dụng đất
đã di dời các nhà máy, công trình công cộng như công viên, hướng tới
việc xây dựng đô thị “xanh” trong cả nước.
Khảo sát của Nhóm làm việc vì sự tham gia của người dân (PPWG) được
triển khai trong thời gian 2 tháng (từ tháng 5-6/2020) ở các quận nội
thành Hà Nội vừa công bố sáng nay, 23/7, cũng cho thấy có tới gần 60% ý
kiến người dân cho rằng không
gian sống của họ đang bị ảnh hưởng bởi hoạt động của nhà
máy, trong đó mức độ bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí độc hại chiếm
80,52%.
"Điều này cũng nhất quán với nhu cầu của người dân khi 92% ý kiến cho
rằng không gian công cộng là quan trọng với lối sống của họ và 79% cho
rằng Hà Nội đang thiếu không gian công cộng. Chính vì thế, 98,49% ý kiến
người dân ủng hộ việc Hà Nội đã có quyết định di dời các nhà
máy gây ô nhiễm môi trường ra khu dân cư từ năm 2011," báo
cáo nhấn mạnh.
Thế nhưng, khảo sát thực địa của PPWG tại 39 nhà máy thuộc diện di
dời nằm trong danh sách kèm theo công văn số QHKT/8/2011 của Sở Quy
hoạch Kiến Trúc Hà Nội ở hai quận Hai Bà Trưng và Thanh Xuân cho thấy
hiện mới có 21 trong số 39 nhà máy đã di dời và chuyển
đổi mục đích sử dụng.
Ảnh minh họa.
(Nguồn: TTXVN)
Đáng chú ý là, trong số 21 nhà máy đã di dời khỏi khu vực nội thành
Hà Nội có 19 nhà máy được chuyển đổi mục đích sử dụng sang xây chung cư
hoặc biệt thự liền kề. Chỉ có 2 nhà máy được thay thế bằng mục đích sử
dụng khác như đường trên cao và đại học tư nhân.
Cần ưu tiên phát triển không gian công cộng
Chia sẻ khảo sát về quan điểm của người dân về không gian công cộng
và lối sống của người dân Hà Nội sau khi di
dời nhà máy ra khỏi khu dân cư, chuyên gia Lê Quang Bình,
Chủ tịch PPWG cho hay: Theo khảo sát vừa được PPWG thực hiện, có 93% ý
kiến cho rằng diện tích đất sau khi di dời nhà máy cần được ưu tiên sử
dụng làm công viên, vườn hoa; 43% ý kiến cho rằng nên sử dụng đất làm
bệnh viện công cộng; 40,11% sử dụng cho giáo dục...
Tuy nhiên, theo kiến trúc sư Đinh Đăng Hải, chuyên gia dự án thành
phố Sống Tốt, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, hiện nay, diện
tích không gian công cộng ở Hà Nội rất hạn chế, trung bình người dân Hà
Nội chỉ có 3m2 diện tích không gian công cộng/người, thậm chí người dân
sinh sống ở quận Hoàn Kiếm chỉ có 30cm2/người.
"Như vậy, Hà Nội còn một khoảng cách rất xa mới đạt chuẩn về không
gian công cộng so với các thành phố trên thế giới," ông Hải nhấn mạnh.
Có chung quan điểm, Phó giáo sư Tiến sỹ Phạm Thúy Loan-Phó Viện
trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia, cho rằng thiết kế đô thị là lĩnh vực chủ
yếu tập trung vào chất lượng môi trường không gian đô thị, phục vụ con
người. Vì thế, không gian công cộng phải có khả năng tiếp cận dễ dàng,
phục vụ cho đời sống của con người.
Thế nhưng, khi so sánh về không gian xanh của Hà Nội so với các thành
phố trên thế giới hoặc tiêu chuẩn do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến
nghị thì đều thấp hơn khá nhiều.
Vì thế, để tăng quỹ không gian đô thị "xanh," bà Loan cho rằng đối
với công viên, mặt nước, cây xanh sẵn có, Hà Nội cần phát huy tối đa,
nâng cao khả năng phục vụ, lồng ghép các mục tiêu vào đó. Bên cạnh đó,
thành phố cũng cần sử dụng quỹ đất chuyển đổi từ những khu đất không sử
dụng; ưu tiên cho cây xanh, mặt nước và không gian công cộng để nâng cao
chất lượng cuộc sống về mặt thể chất cũng như tinh thần của cộng
đồng./.
Hùng Võ (Vietnam+)