ĐẠI LỄ NGHÌN NĂM THĂNG LONG

Ngày 15/11, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo Tổ chức kiểm toán đối với hoạt động quản lý, khai thác và kinh doanh tài nguyên, khoáng sản do Kiểm toán Nhà nước (KTNN) phối hợp với Hiệp hội công chứng Australia tổ chức.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đoàn Xuân Tiên nhấn mạnh: Hội thảo là cơ hội để các chuyên gia cùng thảo luận có các góc nhìn khác nhau nhằm làm rõ các nội dung kiểm toán đối với hoạt động quản lý, khai thác và kinh doanh tài nguyên khoáng sản. Từ đó đánh giá một cách khách quan, toàn diện thực trạng quản lý khai thác, kinh doanh cũng như nhận diện được những nguyên nhân, những tồn tại trong việc quản lý khai thác và kinh doanh tài nguyên khoáng sản để tìm ra các giải pháp trúng và đúng cũng như đưa ra được những kiến nghị có tính khả thi cao, để góp phần nâng cao hiệu quả kiểm toán và quản lý trong lĩnh vực này.

Việt Nam được đánh giá là quốc gia có nguồn tài nguyên khoáng sản khá đa dạng và phong phú với hơn 60 loại khoáng sản tại hơn 5.000 mỏ, điểm quặng.

Một số loại khoáng sản có quy mô trữ lượng lớn ở tầm thế giới, như bauxit, titan, đất hiếm và đá vôi… Tuy nhiên, thực trạng hoạt động quản lý, khai thác và kinh doanh tài nguyên khoáng sản ở nước ta đang có một số diễn biến phức tạp như: tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, không phép xảy ra khá công khai; việc cấp phép thăm dò, khai thác ngoài vùng quy hoạch, sai thẩm quyền, khai thác vượt công suất theo giấy phép, không lập dự án cải tạo, phục hồi môi trường, không có thiết kế mỏ, không nộp tiền thuê đất và không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính trong lĩnh vực khai thác.

Tuy nhiên việc kiểm toán đối với quản lý, khai thác, sử dụng và kinh doanh tài nguyên khoáng sản trong những năm gần đây hầu như chỉ mới tập trung ưu tiên vào việc kiểm toán công tác quản lý, sử dụng đất đai, việc kiểm toán đối với lĩnh vực này cũng chỉ mới được thực hiện lồng ghép trong các cuộc kiểm toán báo cáo tài chính tại những đơn vị có phát sinh hoạt động mà chưa triển khai thực hiện các cuộc kiểm toán độc lập, riêng biệt về lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.

Theo thạc sỹ Phan Trường Giang, Vụ Tổng hợp (KTNN) thì hạn chế của hoạt động kiểm toán trong lĩnh vực này là chưa triển khai các cuộc kiểm toán chuyên đề về tài nguyên khoáng sản một cách độc lập, chưa xác định rõ loại hình kiểm toán, các cuộc kiểm toán ở mức độ lồng ghép và chú trọng vào quản lý sử dụng đất đai mà chưa mở rộng nhiều ra nhiều loại tài nguyên khoáng sản khác.

Phân tích nguyên nhân của tình trạng trên, thạc sỹ Phan Trường Giang cho rằng do KTNN là cơ quan khá mới trong hệ thống kiểm tra nhà nước, trong giai đoạn đầu phát triển ưu tiên kiểm toán tuân thủ và kiểm toán báo cáo tài chính, năng lực còn hạn chế, nên chưa triển khai sâu rộng các cuộc kiểm toán hoạt động, chuyên đề trong nhiều lĩnh vực trong đó có lĩnh vực tài nguyên khoáng sản, chưa có những hướng dẫn kiểm toán cụ thể về kiểm toán chuyên đề này.

Năm 2012, KTNN đã có sự chuyển hướng khá mạnh mẽ về chủ trương và hiện thực trong kế hoạch kiểm toán đối với kiểm toán tài nguyên khoáng sản. Kế hoạch kiểm toán năm 2012 đã xác định một số cuộc kiểm toán chuyên đề về tài nguyên khoáng sản như: Chuyên đề khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hoà, chuyên đề quản lý và sử dụng đất của tỉnh Trà Vinh và tỉnh An Giang.

Ngoài ra, tại các cuộc kiểm toán ngân sách, tiền và tài sản của các địa phương, kiểm toán báo cáo tài chính tại một số Tổng công ty, Tập đoàn sẽ được lồng ghép nội dung kiểm toán tác quản lý, khai thác và kinh doanh tài nguyên khoáng sản (tỉnh Quảng trị, tỉnh Hải Dương, tỉnh Hà Nam, Tổng công ty Càphê Việt Nam, Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam,…)./.