ĐẠI LỄ NGHÌN NĂM THĂNG LONG

 Suốt 12 ngày đêm tháng Chạp năm 1972, đại đội 45, bằng máy P-35 liên tục thông báo sớm B-52 cho các đơn vị hỏa lực trong “vòng sát thương Hà Nội” 30 đến 45 phút. Vì thế Hà Nội luôn chủ động nghênh chiến với các đường bay B-52.

Tối 18 tháng 12 năm 1972, đại đội 12 trung đoàn ra-đa 290, đại đội 16 trung đoàn ra-đa 291… đã phát hiện sớm máy bay B52 trên hàng lang bên kia Trường Sơn, từ hướng Thái Lan bay về phía Bắc Lào. Đó là nhờ các trắc thủ biết điều chỉnh các núm nút trên mặt máy, sao cho tín hiệu máy bay hiện ra, dù trong khoảnh khắc rất ngắn.

Tại trận địa đại đội ra-đa 45 ở Nghệ An, trắc thủ ra-đa P-35 là Phạm Hoàng Cầu, Nguyễn Văn Xích, quê xã Liên Hà, huyện Đông Anh - Hà Nội cùng trắc thủ Trọng Huy cũng bắt được tín hiệu B-52, các anh kể: Tháng 12/1972 máy ra-đa P-35 của các anh kỹ thuật bảo đảm, có thể trực chiến tốt. P-35 có 6 máy thu, 6 cánh sóng chồng lên nhau. Khi B-52 vào, tín hiệu nhiễu của B-52 quá mạnh, khiến cho màn hình trắng xoá.

Rút kinh nghiệm, các anh chỉ mở 1 máy thu, điều chỉnh ăng ten cho búp sóng máy thu đó ở góc phát hiện B-52 tốt nhất (ta phán đoán chúng bay độ cao 9-12km).

Sau đó các anh khéo léo điều chỉnh các núm, nút, giảm độ khuyếch đại máy thu, để kéo tín hiệu nhiễu xuống thấp nhất. Quả nhiên, trong nền nhiễu giảm thấp, bất ngờ xuất hiện tín hiệu B-52. Các anh đồng thanh đọc to các tọa độ để đài trưởng Tích và đại đội trưởng Thuần phân tích rồi khẳng định B-52 đánh vào Hà Nội.

Đại đội trưởng Thuần kể lại, giảm khuyếch đại máy thu mà vẫn nhận ra B-52, phải là trắc thủ giỏi mới dám làm, vì giảm khuyếch đại máy thu tức là chủ động giảm tín hiệu máy bay. Nhưng chấp nhận giảm tín hiệu máy bay 1 phần thì nhiễu sẽ phải giảm mấy phần. Khi đó mới có cơ hội “nhận” ra B-52 trong nhiễu.

Hai trắc thủ Cầu và Xích được mệnh danh là “nhanh tay, tinh mắt”, bởi các anh rất chịu rèn luyện trên màn hình P-35.

Dịp ấy, khác với bình thường, B-52 đến tọa độ X, không chuyển hướng về phía Đông, như những lần lao về ném bom ở Quảng Trị, chúng vượt qua cao điểm Y tiến về phía Bắc, theo hướng các máy bay chiến thuật, thường bay ra Hà Nội. Cầu và Xích đã kịp thời phát hiện 3 chấm sáng, báo cáo. Đại đội trưởng Thuần, (hiện nhà ở Phường Yên Phụ, Tây Hồ) rất tin ở anh em trắc thủ, báo về tổng trạm, khẳng định B-52 bay ra Hà Nội.

Suốt 12 ngày đêm năm ấy, đại đội 45, bằng máy P-35 liên tục thông báo sớm B-52 cho các đơn vị hỏa lực trong “vòng sát thương Hà Nội” 30 đến 45 phút. Vì thế Hà Nội luôn chủ động nghênh chiến với các đường bay B-52.

Trong đêm 18/12, và các đêm sau, tham mưu phó binh chủng ra-đa Hứa Mạnh Tài,(người Hà Nội gốc, hiện nhà ở Phố Phan Huy Ích) luôn liên lạc được với đại đội 45, ông tin ở anh em, họ “dám” điều chỉnh các núm nút để triệt nhiễu “giảm cả tín, để giảm tạp”, ông biết anh em đã rất nhuyễn nội dung thao tác này.

Năm 1973 Phạm Hoàng Cầu và Nguyễn Văn Xích được ra Sơn Tây học sĩ quan phòng không. Phạm Hoàng Cầu ở lại trường làm giáo viên ra-đa. Nguyễn Văn Xích về làm cán bộ tại trung đoàn 290. Năm 1976 anh Xích là chỉ huy trạm ra-đa 41 SơnTrà, sau khi Đà Nẵng giải phóng. Bây giờ hai anh đã về nghỉ tại quê Liên Hà, Đông Anh, Hà Nội./.